نمیدانم چرا مشکلاتی ازایندست سر فرنگیها نمیآید! کوچکترین سرویسهای وبلاگدهیشان سالهاست بدون نگرانی در حال فعالیتاند، اما اینجا... اصلاً اگر چیزی خراب نشود باید تعجب کرد! پس تعجب نکنید، وقتی میگویم کافه نقد در این سالها با هزینهی شخصی (میدانید که تبلیغاتی در کار نبود) از امکانات قدرتمندترین (و البته، گرانترین) سرویسِ وبدهیِ موجود در ایران استفاده کرده، اما باز هم نشده که بدون نگرانی به کار خود ادامه دهد. صبح بیدار شدهام، خوش و خندان، مانیتور را روشن کردهام، سایت بالا نمیآید؛ چند روز گذشت، آلرمِ «ارتقاء» ظاهر شد. گفتم دستشان درد نکند، احتمالاً باتوجه به ارزان بودن دلار، دارند بخشی از درآمد خود را صرف صدقه میکنند و بدوناطلاعرسانی قبلی، لطف همینجوری، به ما (مثل خیرین نیکوکار). اما... چند روز بعد خبر رسید که، نه، سختافزارشان آسیب دیده و به تمامی وبسایتهایی که سرویس میدادهاند، خساراتی وارد شده است؛ غیرقابل بازگردانی. خساراتی که به کافه نقد وارد شد: حذف کامل بخشی از آخرین مطالب آپدیتیمان (حدود 800 تا 1000 صفحه) از آبان سال قبل بهاینطرف. و همچنین، بههمریختنِ کاملاً رندمِ بخش بزرگتری از مطالب سایت (حدود 11000 تا 11500 صفحه). به طور کلی میشود گفت 75% از سایت، نیاز به ترمیم دوباره دارد. و خب این را هم درنظر بگیرید که 1- تقریباً نیمی از این 75%، نوشتههای ارسالی بوده که برای بنده ایمیل شدهاند، و طبیعتاً آن ایمیلها را بعد از مدتی از inbox و trash ِ خود حذف کردهام. 2- در فضای برنامهنویسیِ تحت وب، ترمیم و ویرایش کردن، بهمعنای گرفتن امتیازات منفیِ بیشماری از سرویسهای جستجوگر (مثل گوگل) است و عملاً نابود کردن سایت (چند سال پیش این اشتباه را کردم و کلی درس گرفتم!). برای خودم خیلی جالب است که دو ساعت قبل از اینکه خبرِ خرابی کامل از جانب سرویسمان، برایم ارسال شود، درحال تماشای تعدادی از فیلمهای کوتاه ژرژ ملییس بودم و با خودم میگفتم که: چه خوبند اینا! حتماً سایت که درست شد آپلودشون میکنم! باورم نمیشود که بعد از پنج سال میخواهم این را بگویم: کافه نقد باید حذف شود. چرا؟ چون اطلاعات بههمریخته است: شما روی اسم ایرج کریمی کلیک میکنی و لینک میشوی به صفحهی کیانوش عیاری! لذا نمیشود صفحات را بهعنوان منبع، بگذاریم که بمانند و فقط بگوییم: سایت ازاینبهبعد آپدیت نمیشود اما مطالب قبلی سر جای خود هستند. نه. نمیشود این کار را کرد. ارجاعها غیرقابلاطمیناناند... (اصلیترین ویژگی سایت تا به امروز، قابلاطمینان بودنش بوده؛ لذا نمیتوانم با این نیستی کنار بیآیم، مگرنه حذفش نمیکردم) اما چرا ترمیم نمیشود؟ جدا از دو موردی که بالاتر ذکر شد، برنامهی روزانهی من، حداقل در دو سال اخیر، این بوده که روزی 2 ساعت از 24 ساعتِ خود را به سایت اختصاص دهم. با یک محاسبهی ساده میتوانم بگویم اگر قرار به ترمیم باشد (هرچند قطعاً ترمیم صددرصدی ممکن نخواهد بود) و در این مدت سایت را آپدیت هم نکنم (که خب نمیشود نکرد) حداقل به یک سال زمان نیاز دارم. اما، اینگونه نیست که بگوییم میشود وقت بیشتری گذاشت، از آدمهای بیشتری کمک گرفت، میشود امتیاز منفی را به جان خرید (این امتیاز منفی را اصلاً دستکم نگیرید! خیلی نتایج ناراحتکنندهای بههمراه دارد، خیلی!)، میشود قیدِ قبلیها را زد و از نو دستبهکار شد برای نوشتههای نو... نه. اِشکال دیگری هم وجود دارد. ابزارات جدید، تحولات جدید به همراه میآورند؛ هنر را ارتقاء میدهند و دست به طرحهای نو میزنند. عجیب و غریب نیست اگر چند وقت دیگر هنگام تماشای فیلم جنگی در سینما، بوی باروت را حس کنیم، موج انفجار را حس کنیم، دشمن را در پشتسر حس کنیم... سینماها اگر قابلیت هماهنگی با این را نداشته باشند، عقب میمانند. بِیس و پایهی برنامهنویسی این سایت، بهگونهای است که نمیشود خیلی از کارها را کرد –عقبمانده است. کافه نقد با ویدئوها، با پادکستها، با شبکههای اجتماعی... (که در مدت اخیر همهگیرتر شدهاند) نمیتواند آنطور که باید و شاید هماهنگ شود. کافه نقد نمیتواند شکلهای جدیدی به خود بگیرد. خلاقیت در آن کمتر راه دارد چون برنامهی اصلیاش 6 سال پیش نوشته شده، آن سالهایی که سرعت اینترنت آنقدر کم بود که اصلاً کسی در ایران ویدئو نگاه نمیکرد، مردم با نامهای جعلی در فیسبوک عضو میشدند و عکس درخت و پرچم ایران را روی پروفایل خود میگذاشتند. اصلاً کسی فکرش را هم نمیکرد که مردم فروشگاههای خانگی در شبکهای مثل تلگرام بزنند و تهماندهی قورمهسبزیِ ظهرشان را بستهبندی و... کافه نقد اگر خراب نمیشد هم، نمیتوانست با این تغییراتْ خود را بهروز کند. صرفاً میتوانست از لحاظ متنی گسترش یابد؛ بی کارِ نو. و این چیزی نیست که من، شخصاً، بهعنوان آدمی که خلق کردن را دوست دارد، بپذیرم؛ وقتی با خود فکر میکنم که میشود این انرژی را صرف فضای جدیدتر و خلاقانهتری کرد، چرا بر ادامهی آن چیزی که قدیمیتر است و بهمرور –در سالها- اِشکالاتِ ساختاریاش یکییکی پیدا شده، اصرار ورزم. ازاینحیث، ترمیم دوبارهی سایت، برابر میشود با ادامه دادنِ یک دیوار کج و رفتنِ تا ثریا. تاکید میکنم، تاکید میکنم، مطرح بودن علت آخر –که شاید کمی شخصی به نظر رسد (ولی واقعاً نیست)- اساساً به این دلیل است که چندین هزار صفحه از مطالب سایت نابوده شدهاند (هم نقدها، هم اطلاعات، هم کدهای برنامهنویسیشان). قطعاً اگر حجم این خرابی کمتر بود، هیچگاه چنین برخورد غیرمسئولانهای با شرایط پیشآمده نداشتم. لازم به ذکر اینکه –میدانم با گفتن این جمله شبیه خیلی از مدیران ایرانی میشوم و کارم تمام است!- خرابی مذکور، حقیقتاً، تقصیر بنده نیست! سرویس اصلی خرابی به بار آورده و قضیه حتی طوریست که میشود از دستشان شکایت هم کرد! (هرچند با شکایت مطالب برنمیگردد). نمیخواهم با ادامه دادن این نوشته، مجاب کنم کسی را به قبول بیگناه بودن خودم (نمیشود هم کرد، بهویژه طیف گستردهای از مخاطبین را که در این مدت با من بهطور شخصی بهگفتگو ننشستهاند)؛ و باور نمیکنید اگر بگویم تا چهاندازه –زیاد- شرمندهام از کسانی که به من اعتماد کرده بودند و نوشتههایشان را برایم میفرستادند. امیدوارم نگاهی منصفانه داشته باشید به فعالیتِ بیوقفهی این سالها، تکنفره، در همهی بالا و پائینهای زندگی، تا حداقل از من کمتر به دل بگیرد و بدانید که زدنِ این حرفها برای خودم بیشتر از همه ناباورانه و سخت است. دیگر... همین... لازم به ذکر است پِیجِ نهچندان فعالِ اینستاگرام ( _.cafenaghd._@ ) تنها صفحهی کافه نقد در شبکههای مجازی خواهد بود (ولاغیر) و اگر درآینده –نه آیندهای نزدیک- تصمیم به ایجاد سایتی متفاوتتر و قدرتمندتر گرفته شد، در همان صفحه اطلاعرسانی میشود (از این دامنه هم لینک خواهد شد به آن سایت-مشخصاً منظورم از حذف -خطوط بالایی- این نیست که دامنه بهطور کامل حذف شود!). من دیگر از اینکه دراینسالها چه یاد گرفتم و چه حسی نسبت به کافه نقد داشتهام و دارم و این قبیل حرفها، میگذرم. ارادتمند شهریار حنیفه
استفاده از مطالب در دیگر رسانههای چاپی و مجازی تحت مجوز cc-by-nc-sa مجاز است. برای جزئیات بیشتر شرایط استفاده را بخوانید. طراحی و مدیریت : شهریار حنیفه